اخبار و مقالات تراکتورسازی

تراکتورسازی کانون پرورش بازیکنان بزرگ

تیم فوتبال تراکتورسازی از جمله تیم های ریشه دار و پرطرفدار ایران است که از همان زمان تاسیس تاکنون بازیکنان بزرگی را به فوتبال ملی معرفی کرده است.

بازیکنانی همچون علی دایی، کریم باقری، رسول و حسین خطیبی، سیروس دین محمدی، ستار همدانی، علیرضا اکبرپور، اسماعیل حلالی، علی اکبر استاد اسدی و... که در زمان خودشان از جمله ستاره های پرفروغ تیم ملی بودند؛ در زمره بازیکنان بومی تراکتورسازی بوده و با همین تیم مطرح شده و حتی برخی از آنها به لیگ های اروپایی نیز راه یافتند.

اما به مرور زمان این روند بازیکن سازی، در تراکتورسازی کندتر شد و موجب تضعیف این تیم شده تا جایی که سرخ پوشان بعد از مدتها حضور در لیگ های مختلف کشور، در فصل ۸۰-۷۹ از سطح اول فوتبال کشور سقوط کرده و سالها در دسته پایین تر به فوتبال ادامه داد.

سالها دوری از لیگ برتر موجب شد تا یکی از پرطرفدارترین تیم های کشور حتی بازیکنان جوان خود را یکی پس از دیگری از دست بدهد و از بازیکنان سالخورده سایر تیم ها در ترکیب خود استفاده کند.

صعود مجدد به سطح اول فوتبال کشور و خلأ بازیکنان بومی

بالاخره بعد از ۸ ، سرخ پوشان توانستند جواز حضور در لیگ برتر را کسب کرده و با هواداران پرشور خود، جذابیت و هیجان خاصی به مسابقات لیگ برتر ببخشند.

از همان روزهای ابتدایی حضور مجدد تراکتورسازان در لیگ برتر، علی رغم کسب نتایج قابل قبول و شور و حال خاص هواداران این تیم، هنوز خلأ بازیکنان بومی در این تیم احساس می شد.

فراز کمالوند، سرمربی وقت تراکتورسازی در پاسخ به منتقدان درباره بومی نبودن تیم ،با نام بردن از تیم های بزرگی همچون بارسلونا و با اشاره به کسب نتایج خوب این تیم در سطح اول فوتبال اروپا، اذعان می کرد که این چنین تیم هایی  در ترکیب خود بازیکنان بومی چندانی ندارند ولی موفقیت های بزرگی کسب کرده اند.

البته این نوع اظهار نظر فقط در باب نتیجه گرایی و کسب رضایت مقطعی هواداران بود، در حالی که دوستداران تراکتورسازی همواره می خواستند با بازیکنان بومی خود به دنبال کسب موفقیت باشند.

اوج گرفتن تراکتور در غیاب ستاره های آذربایجانی

بعد از کنار رفتن کمالوند از تراکتورسازی، نوبت به قلعه نوعی رسید تا سکان هدایت این تیم پرطرفدار را برعهده بگیرد.

در زمان قلعه نوعی وضعیت بدتر شده و شماری از بازیکنان سالخورده و غیر بومی به این تیم گسیل شدند، هرچند تراکتورسازی در آن فصل نائب قهرمان لیگ شد، ولی کسب عنوان دومی بدون حضور بازیکنان بومی، برای هواداران پرشور این تیم، چندان دلچسب نبود.

تا اینکه قلعه نوعی هم بعد از یک فصل پر فراز و نشیب از تبریز رفت و بعد از وی، نوبت به تونی الیویرا رسید.

این مربی پرتغالی علی رغم کسب محبوبیت کم نظیر در بین هواداران، باز همان رویه مربیان قبلی را در پیش گرفته و نسبت به کارگیری بازیکنان بومی و استعدادیابی از تیم های پایه بی توجه بود، هرچند نتایج قابل دفاعی کسب کرد.

آقا معلم و رویاهای بومی گرایی

بعد از گذشت چهار دوره از حضور سرخ پوشان در لیگ برتر، مجید جلالی مرد اول نیمکت این تیم شد.

با آمدن آقا معلم به تبریز، فوتبال دوستانی که دغدغه بومی گرایی در تراکتور داشتند کمی نسبت به این موضوع امیدوار شدند چرا که جلالی جوانگرایی و بومی سازی را به خوبی در تیم هایی مثل ذوب آهن و فولاد خوزستان انجام داده بود و ثمره آن در سالهای بعدی با نائب قهرمانی ذوب آهن در آسیا و قهرمانی فولاد در لیگ برتر به بار نشست.

خواسته هواداران؛ کسب نتایج خوب و بومی سازی در کنار هم

اما این خوشحالی، توسط  عده ای از هواداران منفی جلوه داده شد زیرا آنها اعتقاد داشتند بومی سازی در این شرایط به روند رو به رشد تیم ضربه می زند و موجب افت تیم و دور شدن از جمع مدعیان قهرمانی می شود.

اینجا معلوم شد که هواداران، بومی سازی و نتیجه گرایی را یکجا می خواستند و دوست نداشتند یکی را به دیگری ترجیح دهند.

ولی با کمی نگاه به تیم هایی که هم در عرصه بازیکن سازی موفق بوده اند و هم نتایج قابل قبول کسب کرده اند، به راحتی می توان متوجه شد که این چنین تیم هایی، در کنار تیم بزرگسالان خود، تیم های پایه و مدارس فوتبال فعالی داشته و مربیان استعدادیابی در این زمینه دارند که متاسفانه این موضوع در سالهای اخیر در تراکتورسازی نادیده گرفته شده است.

هر چند جلالی هم در مدت حضور خود زیاد به ترکیب تیم دست نزده و تنها شاهد حضور مسعود ابراهیم زاده و فرشاد احمدزاده به عنوان بازیکن بومی در جمع ۱۱ نفر اصلی بودیم.

به همین ترتیب ۵ فصل از بازگشت تراکتورسازی به لیگ برتر گذشت ولی هیچ گاه شاهد رشد بازیکنان بومی فوتبال تبریز نبودیم و بازیکنانی که از تراکتورسازی به تیم ملی راه می یافتند از جمله غیر بومی ها بودند که این موضوع اصلا خوشایند نبود.

خطیبی و عزمی راسخ برای بازیکن سازی

تا اینکه در ابتدای فصل چهاردهم، نام رسول خطیبی به عنوان سرمربی تراکتورسازان اعلام شد.

به دنبال این موضوع، بحث داغ بومی سازی دوباره جدی شد تا جایی که خود خطیبی هم به آن تأکید داشت، اقدامی که وی فصل گذشته در گسترش فولاد انجام داد و موجب معرفی چندین بازیکن شاخص بومی به سطح اول فوتبال کشور شد.

بعد از تصمیم جدی مدیران و سرمربی جدید سرخ پوشان برای جوانگرایی تیم، به سراغ یکی از کارشناسان فوتبال رفته و نظر او را در این مورد جویا شدیم.

افت فوتبال تبریز در دو دهه اخیر

حبیب چرندابی در گفتگو با ائل پرس می گوید: فوتبال تبریز در طول ۲۰ سال اخیر روزبه روز افت کرده و ضرورت ایجاب می کرد که جوانگرایی و بومی سازی از چند سال پیش باید صورت می گرفت و به جای اینکه پول های میلیاردی را به خارج استان منتقل کنیم می توانیم  به شهر خودمان جذب کنیم تا همانند دهه ۷۰ بازیکنان زیادی در سطح ملی تربیت کنیم.

وی همچنین لازمه حفظ صلابت و نتیجه گیری تیم  را حمایت هواداران عنوان می کند.

البته در این موضوع، نکته مهم دیگری نیز وجود دارد.

عده ای از هوادارن در مورد بومی سازی این تیم در مقطع زمانی فعلی ابراز نگرانی می کردند چرا که معتقدند با توجه به حضور سرخ پوشان در لیگ قهرمانان آسیا، در صورت بومی سازی، زمان زیادی لازم است تا تراکتورسازی بتواند تیمی درخور لیگ قهرمانان آسیا شود و در این صورت  در آسیا  نتایج ضعیفی کسب می شود.

عدم وجود تفکرات حرفه ای موجب پس رفت فوتبال

چرندابی در این مورد هم به ائل پرس می گوید: در سال های قبل علی رغم حضور بازیکنان با سابقه ای چون علی کریمی، انصاری فرد، نصرتی و اسدی که اتفاقا تجربه بازی در آسیا را نیز داشتند تراکتورسازی در آسیا با مشکل روبرو شد پس مسئله فقط تجربه بازیکنان نیست، مسئله اساسی این است که در فوتبال ایران بینش مدیران و مربیان و بازیکنان فرق دارد به طوری که پولهای ما حرفه ای است ولی تفکرات مان هیچ وقت حرفه ای نبوده است و به جای فراهم نمودن زیرساخت های لازم به دنبال کارهای مقطعی روی می آوریم و این اقدامات مقطعی هیچ گاه برای هیچ تیمی جوابگو نمی شود. 

وی ادامه می دهد:اگر دقت کنید فوتبال ایران در سالهای اخیر فقط نایب قهرمانی ذوب آهن را در آسیا کسب کرده و دیگر هیچ افتخاری در سطح آسیا بدست نیامده و دلیل اصلی آن خرج نابجای پول است که این پولها می توانست در راه آموزش صحیح بازیکنان  و فراهم نمودن زیر ساخت ها هزینه شود و عدم انجام این کار باعث شده تیم های ما حتی در مقابل تیم های عربی هم کم بیاورد.

نتیجه بومی سازی فقط سقوط به دسته پایین تر و از دست دادن بازیکنان بوده است

اما این همه ماجرا نیست، چرا که مسأله بومی سازی تراکتورسازی از زمانی که مطح شد، با مخالفت سرسخت عده ای از دوستداران این تیم مواجه شد.

هوادارانی که صرفا خواهان کسب نتایج درخشان تیم خود هستند در مورد بومی گرایی می گویند: نتیجه بومی گرایی در گذشته چیزی جز سقوط نبوده و باعث شد تیم های مطرح فوتبال تبریز به دسته های پایین تر سقوط کنند.

آنها همچنین موفقیت های تراکتورسازی را به وجود مربیان و بازیکنان غیر بومی نسبت می دهند و اعتقاد دارند اگر تراکتورسازی به جایی رسیده است که بازیکنان بزرگ، تراکتورسازی را به پرسپولیس و استقلال ترجیح می دهند، نتیجه دو عامل اصلی تماشاگران و تلاش بازیکنان غیر بومی در کنار بازیکنان بومی بوده است.

البته این عده نیز محاسن بومی گرایی را کتمان نمی کنند بلکه از عدم وفاداری بازیکنان بومی بعد از شهرت یافتن، گله مندند و اظهار می کنند: بازیکنان بومی بزرگی همچون ستارهمدانی، کاظم محمودی، سیروس دین محمدی، علیرضا اکبرپور و خیلی های دیگر با حضور در استقلال نایب قهرمانی آسیا را برای این تیم رقم زده اند و در این میان هیچ چیزی نصیب فوتبال تبریز نشد.

صدرنشینی با بومی ترین تیم تاریخ لیگ برتر

در 5 دوره اخیر حضور تراکتورسازی در لیگ برتر، هیچ گاه شرایط تیم به لحاظ جوانگرایی و فرصت دادن به بازیکنان بومی تا این فصل، مناسب تر نبوده، تا جایی که کادر فنی تیم از سرمربی گرفته تا دستیاران وی، همگی از بازیکنان قدیمی همین تیم هستند و جای گرفتن این تیم در صدر جدول، این دلگرمی را به هواداران می دهد تا بعد از سالها، نتیجه گرایی و بومی سازی را توأم با هم تجربه کنند.

البته رسیدن تراکتورسازی به این جایگاه، با حمایت همه جانبه هواداران میسر شده و امید است هواداران پرشور سرخ پوشان تا آخر دست از حمایت این تیم به نسبت بومی، برنداشته تا با کسب عنوان مناسب، نوید بازگشت دوران بازیکن سازی تراکتورسازی داده شود.

استعدادیابی و تدارک برنامه لازم از مولفه های اصلی بومی گرایی است

به اعتقاد برخی کارشناسان فوتبال، بومی گرایی فقط به آوردن چند مربی و چند بازیکن بومی خلاصه نمی شود بلکه معتقدند که در فوتبال سرمربی و بازیکنی موفق بومی وجود دارد که محصول آکادمی باشگاه بوده و بدون وابستگی به سایر تیمها، حاضر به فعالیت باشد.

البته این کارشناسان وجود مربی بومی با دانش و با سابقه ای که بتواند برای تیم استعداد یابی کرده و موجب تربیت نسل جدید در سالهای آتی باشد را جز مولفه های اصلی بومی گرایی در فوتبال می دانند.

اکنون باید آسیب شناسی کرد که در طی سالهای گذشته، چه بلایی بر سر تیم های پایه آمده که هیچ استعداد جدیدی به تیم بزرگسالان معرفی نشده بود که تیمی مثل تراکتورسازی فقط از اندوخته های سایر باشگاه ها بهره می برد.

البته نباید فراموش کرد که بومی سازی بدون وجود زیرساخت های لازم و ارائه برنامه توسط کارشناسان و مشاوران و سران باشگاه به جایی نمی رسد و فقط اقدامات مقطعی در کوتاه مدت انجام می شود.

منبع و نويسنده: ائل پرس/صابر عیسی پور